Lễ công cô là gì? Nghi lễ tổ chức Lễ công cô chuẩn truyền thống
Lễ công cô hay còn có tên gọi là lễ gia tiên, là một trong những nghi lễ quan trọng, không thể bỏ sót trong nghi lễ cưới hỏi Việt Nam. Buổi lễ được coi là hình thức ra mắt của cô dâu chú rể với ông bà tổ tiên. Do đó, việc tìm hiểu và chuẩn bị cho lễ công cô một cách chu đáo là điều cô dâu chú rể cần lưu tâm. 

Bài viết dưới đây của Nắmtay sẽ cung cấp cho bạn những thông tin cụ thể về nghi thức làm lễ công cô tại nhà trai và nhà gái, cùng cách chuẩn bị lễ vật dâng lên bàn thờ gia tiên. 

Lễ công cô là gì?

Lễ công cô (hay Lễ gia tiên) là nghi thức ra mắt của cô dâu, chú rể trước bàn thờ gia tiên hai bên gia đình nhằm tỏ lòng tưởng nhớ đến dòng tộc, cũng như báo cáo với ông bà tổ tiên về việc đại hỷ, nhận thành viên mới trong gia đình. 
Cặp đôi cùng cha mẹ cô dâu thắp hương tại bàn thờ gia tiên nhà gái

Thời gian, địa điểm tổ chức lễ công cô?

Theo truyền thống, thời gian tổ chức lễ công cô là trong cả lễ ăn hỏi và lễ cưới. Trong hai ngày lễ này, nghi lễ thắp hương gia tiên thường diễn ra cuối cùng, sau khi hai nhà đã thưa chuyện và cử hành xong những nghi thức khác.
Địa điểm tổ chức lễ công cô là trong cả nhà cô dâu và chú rể. Cụ thể là trong lễ ăn hỏi, lễ công cô được tổ chức tại nhà gái. Còn trong lễ cưới, nghi lễ này được cử hành tại cả hai bên gia đình.

Nghi thức tổ chức lễ công cô chuẩn truyền thống

Nghi thức tổ chức lễ công cô tại nhà trai và nhà gái, trong ngày lễ ăn hỏi và lễ cưới sẽ có một vài điểm khác biệt về người tham gia, lễ vật và nghi thức thực hiện. Cụ thể hơn, hãy cùng Nắmtay tìm hiểu trong phần dưới đây nhé. 
Cô dâu chú rể mời nước quan khách tới tham dự

Nghi thức lễ công cô trong lễ ăn hỏi

Do lễ ăn hỏi được tổ chức tại gia đình nhà gái, buổi lễ công cô trong đám hỏi sẽ có nhân vật chính là cô dâu chú rể, cùng với sự hỗ trợ của cha mẹ cô dâu hoặc đại diện họ nhà gái hướng dẫn cặp đôi thắp hương trước bàn thờ tổ tiên. Cặp đôi cần lưu ý nhà trai sẽ không tham gia vào nghi lễ công cô tại nhà gái. 
Về lễ vật công cô, nhà gái sẽ lấy một phần tráp lễ ăn hỏi gồm trầu cau và mâm ngũ quả mà nhà trai mang tới để phục vụ thắp hương bàn thờ gia tiên. Ở miền Nam, ngoài tráp lễ ăn hỏi, nhà trai sẽ chuẩn bị thêm một đôi đèn cầy có khắc hình long phụng để thắp trên bàn thờ nhà gái. 
Về trình tự tổ chức, lễ công cô sẽ bắt đầu sau khi nhà gái nhận tráp lễ và chấp thuận lời cầu hôn từ nhà trai. Khi đó, đại diện nhà gái sẽ đưa một số sính lễ đặt lên bàn thờ gia tiên để bắt đầu nghi thức lễ công cô. 
Khi thực hiện nghi lễ công cô, bố cô dâu hoặc người đại diện họ nhà gái sẽ thắp hương, lên đèn bàn thờ và đọc bài khấn báo cáo trước tổ tiên. Sau đó, cô dâu chú rể sẽ thực hiện nghi thức cúng bái theo hướng dẫn của người lớn. Theo nghi thức cưới truyền thống, chú rể ѕẽ lạу bàn thờ nhà ᴠợ bốn lạу, rồi ѕau đó cô dâu ѕẽ lạу theo.
Sau đó, cặp đôi ra lạу cha mẹ ᴠợ trước bàn thờ gia tiên, thông tục nàу thể hiện ѕự kính trọng của chú rể ᴠới cha mẹ ᴠợ ᴠề công lao ѕinh thành, dưỡng dục cho ᴠợ mình, ᴠà ѕự biết ơn của cô dâu ᴠì cha mẹ đã cho phép, tác thành cho mình nên duуên nợ ᴠới chồng. 
Cô dâu chú rể thực hiện nghi thức cúng bái 

Nghi thức lễ công cô trong lễ cưới

Trong lễ cưới, lễ công cô được tiến hành tại nhà gái đầu tiên trong lễ xin dâu, sau đó được tổ chức tại nhà trai trong nghi lễ thành hôn. Về các bước tổ chức, nghi thức tổ chức lễ công cô trong lễ cưới có những điểm tương đồng và khác biệt so với nghi thức tổ chức trong lễ ăn hỏi. Hãy cùng Nắmtay tìm hiểu rõ hơn nhé!
Nghi thức tổ chức lễ công cô tại nhà gái
Đối với nghi lễ công cô tại nhà gái, thành phần tham dự buổi lễ bao gồm cặp đôi uyên ương và sự xuất hiện của bố mẹ hoặc người đại diện bên nhà gái để hướng dẫn cho cặp đôi thắp hương trước bàn thờ tổ tiên.
Nhà gái phát biểu trong lễ ăn hỏi 
Về trình tự tổ chức, buổi lễ công cô được tiến hành sau khi hoàn tất các thủ tục thưa chuyện của hai nhà. Bố cô dâu hoặc đại diện nam giới họ nhà gái sẽ thắp hương, đọc bài khấn trước tổ tiên. Nội dung bài khấn sẽ thông báo về việc con gái trong nhà chuẩn bị xuất giá và giới thiệu chú rể với ông bà tổ tiên. 
Sau khi cô dâu chú rể thực hiện nghi thức cúng bái theo hướng dẫn của người lớn, mọi người sẽ bắt đầu chuẩn bị rước dâu về nhà chồng. Có một điểm cần lưu ý là trước khi cô dâu lên đường về nhà chồng, người chủ hôn sẽ đốt hương để xua đuổi điều xấu không theo đôi uyên ương về nhà. 
Bố cô dâu thắp hương 
Nghi thức tổ chức lễ công cô tại nhà trai
Theo phong tục, lễ công cô được tổ chức tại nhà trai sẽ diễn ra sau cùng trong nghi lễ thành hôn. Tại đây, cô dâu chú rể sẽ thắp hương bàn thờ gia tiên nhằm giới thiệu và ra mắt nàng dâu mới trước ông bà tổ tiên nhà chồng. 
Nhà trai rước dâu về nhà chồng
Về thành phần tham gia, buổi lễ công cô tại nhà trai sẽ bao gồm cô dâu, chú rể cùng bố mẹ chú rể hoặc người lớn tuổi đại diện nhà trai. Nhà gái chú ý sẽ không được tham gia thắp hương tại bàn thờ gia tiên nhà trai. 
Về lễ vật thắp hương, nhà trai không cần chuẩn bị quá cầu kỳ, chỉ cần chuẩn bị mâm ngũ quả, gà luộc là đủ. Tuy nhiên, nếu muốn bàn thờ gia tiên thêm đẹp mắt, nhà trai có thể đặt mâm trái cây khắc hình long phụng nhé.
Bàn thờ gia tiên
Về trình tự tổ chức, sau khi hoàn tất thủ tục đón dâu, rước dâu về nhà chồng, lễ công cô sẽ tổ chức giống như bên nhà gái. Người thắp hương và đọc bài khấn để báo cáo với gia tiên sẽ là bố chú rể hoặc đại diện nam giới. 
Cô dâu chú rể lúc này sẽ thực hiện nghi thức cúng bái theo hướng dẫn người đại diện. Khi buổi lễ kết thúc, cô dâu chú rể cùng cúi lạy, dâng trà cho cha mẹ của chú rể và nước mới cho các vị tiền bối trong gia đình nhà trai.
Đôi uyên ương thắp hương ở nhà trai 

Lễ vật trên bàn thờ tổ tiên đầy đủ nhất

Bàn thờ gia tiên là nơi thiêng liêng nhất trong buổi lễ công cô, vì vậy thường được chăm chút kỹ lưỡng và trang trí thật đẹp trong ngày cưới. Tuy nhiên, việc bố trí bàn thờ cũng như chuẩn bị lễ vật có phần khác nhau giữa nhà trai và nhà gái.
Về bàn thờ nhà trai, xét theo phương diện bày trí, chính diện bàn thờ là nơi đặt ảnh hoặc linh vị của tổ tiên. Nếu chính diện bàn thờ không có ảnh hay linh vị tổ tiên, gia đình có thể  dán chữ hỷ ngay chính diện thay cho ảnh hoặc linh vị tổ tiên nhé. Ở hai bên bàn thờ gia tiên, nhà trai nên bố trí đặt bộ lư đồng và cặp nến long phụng. 
Ngoài ra, trên bàn thờ sẽ được trang trí thêm bình hoa và mâm ngũ quả. Ở nhiều nơi không trang trí bình hoa thì có thể thay thế bằng 2 chậu trầu cau được tết thành hình cặp long phụng đặt 2 bên của bàn thờ.
Bàn thờ gia tiên miền Nam
Đối với bên nhà gái, bàn thờ gia tiên có thể bày trí giống bàn thờ bên nhà trai. Ngoài bàn thờ, nhà gái cần chuẩn bị thêm một bàn mâm quả nữa. Bàn này dùng để đặt các loại mâm quả mà nhà trai mang sang để xin cưới dâu. Bàn mâm ngũ quả sẽ được phủ khăn bàn lịch sự và được đặt thấp hơn bàn thờ gia tiên.
Ngoài ra, việc trang trí bàn thờ gia tiên còn phù thuộc vào phong tục tập quán của từng vùng miền. Ở mỗi miền, việc bày trí lại có những điểm đặc biệt khác nhau cần lưu ý. Bạn có thể xem chi tiết cách trang trí bàn thờ gia tiên ngày ngày cưới tại đây.

Những điểm lưu ý trong lễ công cô

Lễ công cô là nghi lễ vô cùng quan trọng, vì vậy các cặp vợ chồng sắp cưới cần chuẩn bị kỹ càng trước khi tổ chức để buổi lễ báo cáo với gia tiên được diễn ra suôn sẻ và thuận lợi. Hãy cùng Nắmtay điểm qua những lưu ý sau đây. 

Bài khấn gia tiên trong lễ cưới

Bài khấn thường được các gia đình xin ở chùa. Các bài khấn thường mong muốn cuộc sống hôn nhân thuận lợi, viên mãn. Sau đây, Nắmtay xin gửi mẫu lời khấn trong lễ công cô mà hai bên gia đình có thể chuẩn bị. 
Văn khấn yết cáo Gia thần, Gia tiên
Nam Mô A Di Đà Phật !
Nam Mô A Di Đà Phật !
Nam Mô A Di Đà Phật !
- Con lạy chín phương trời, mười phương Chư Phật, Chư Phật mười phương.
- Con kính lạy Hoàng Thiên, Hậu Thổ, chư vị Tôn thần.
- Con kính lạy ngài Bản cảnh Thành Hoàng, ngài Bản xứ Thổ ngài Bản xứ Thổ Địa, ngài Bản gia Táo Quân cùng chư vị Tôn thần.
- Con kính lạy tổ tiên họ…. chư vị Hương linh.
Tín chủ (chúng) con là: ....................................
Ngụ tại: ...........................................................
Hôm nay là ngày… tháng…. năm……............
Tín chủ chúng con có con trai (con gái) kết duyên cùng ....................
Con của ông bà: .............................................
Ngụ tại: ...........................................................
Nay thủ tục hôn lễ đã thành. Xin kính dâng lễ vật, dâng lên trước án.
Kính lạy trước linh tọa Ngũ tự Gia thần chư vị Tôn linh, trước linh bài liệt vị Gia tiên, trước Phúc Tổ Di Lai, ông Tơ bà Nguyệt. Xin kính cẩn khẩn cầu:
Sinh trai có vợ (nếu là nhà trai),
Sinh gái có chồng (nếu là nhà gái),
Lễ mọn kính dâng,
Duyên lành gặp gỡ,
Giai lão trăm năm,
Vững bền hai họ,
Nghi thất nghi gia,
Có con có của.
Cầm sắt giao hoà,
Trông nhờ phúc Tổ.
Dãi tấm lòng thành, xin được phù hộ độ trì.
Nam Mô A Di Đà Phật!
Nam Mô A Di Đà Phật!
Nam Mô A Di Đà Phật!
Cẩn cáo!
(Theo "Văn khấn cổ truyền Việt Nam", nhà xuất bản Hồng Đức)

Cách lạy của cô dâu chú rể khi hành lễ

Theo phong tục của người Việt Nam, ᴠiệc bái lạу được quу định vô cùng chặt chẽ, cả về số lượng bái lạy cũng như thế lạy. Cô dâu, chú rể cần chú ý những quy tắc này để tránh những điều cấm kỵ không đáng có. 
Về số lượng, đối với người đã mất, cô dâu và chú rể phải lạу bốn lạу. Với người ѕống thì hai lạу. Về thế lạу phải cung kính. Cô dâu trao hoa cầm taу cho phù dâu rồi mới tiến hành làm lễ, đầu phải cúi thật ѕát đất, động tác phối hợp đều đặn, lạу хong cô dâu chú rể đứng thẳng người nghiêm trang trước bàn thờ rồi bái.

Lễ công cô tổ chức tại nhà hàng 

Lễ công cô có thể tổ chức tại nhà hàng, không cần thiết phải tổ chức tại nhà do một số gia đình điều kiện không cho phép. Lúc này, hai bên gia đình có thể trao đổi với phía nhà hàng và thuê thêm một sảnh tiệc nhỏ để bày biện bàn thờ, chân đèn, lư hương, hoa quả. 
Các nghi thức trong lễ công cô vẫn có thể cử hành cách đầy đủ trình tự ở nhà hàng mà không khác gì so với việc tổ chức tại nhà. 
Trên đây là toàn bộ quy trình thực hiện lễ công cô và cách bày trí bàn thờ gia tiên trong nghi lễ này. Để hiểu rõ hơn cách chuẩn bị và trang trí bàn thờ gia tiên trong lễ công cô, cùng tham khảo Cách trang trí bàn thờ gia tiên ba miền đầy đủ nhất nhé.

Trải nghiệm thiệp cưới online ngay!